flört ÅŸiddeti
Flört ÅŸiddeti, duygusal, romantik, veya cinsel iliÅŸkilerde gerçekleÅŸen ÅŸiddet durumlarına denir.
Ä°liÅŸkinin herhangi bir aÅŸamasında ya da iliÅŸki bittikten sonra yaÅŸanabilir. Partnerlerden birinin diÄŸeri ya da partnerlerin birbirleri üzerinde güç ve kontrol kazanmaya çalıştığı, tekrarlayan, zarar verici davranış biçimlerini ve sınır ihlallerini ifade eder. Flört ÅŸiddeti, tek partnerli veya çok partnerli, kısa veya uzun süreli, çevrimiçi ya da yüz yüze iliÅŸkilerde; cinsiyet kimliÄŸi ve cinsel yöneliminden bağımsız olarak her yaÅŸtan kiÅŸiler arasında yaÅŸanabilir. Tek bir flört ÅŸiddeti ÅŸeklinden bahsetmek mümkün deÄŸildir. Flört ÅŸiddeti, her kiÅŸi ve iliÅŸki için farklı olabilir.
“Flört ÅŸiddeti” en yaygın kullanılan kavram olsa da farklı isimlerle karşımıza çıkabilir. Flört ÅŸiddetini ya da iliÅŸkilerde olan ÅŸiddeti anlatmak için bazen bu terimler de kullanılır:
​
-
Sevgili ÅŸiddeti,
-
Romantik partner ÅŸiddeti,
-
Yakın partner şiddeti,
-
Ä°liÅŸkisel ÅŸiddet,
-
Ä°liÅŸki içi ÅŸiddet, ve
-
Güvensiz ya da zarar veren iliÅŸkiler.
flört ÅŸiddeti çeÅŸitleri
Åžiddetin birçok farklı çeÅŸidi olabilir. Flört ÅŸiddeti de diÄŸer ÅŸiddet biçimleri gibi birkaç farklı ÅŸekilde karşımıza çıkabilir:
-
Duygusal/sözel ÅŸiddet,
-
Dijital ÅŸiddet,
-
Israrlı takip,
-
Fiziksel ÅŸiddet,
-
Cinsel ÅŸiddet, ve
-
Ekonomik ÅŸiddet.
Ayrıca yakın zamanda flört ÅŸiddetiyle beraber anılan yeni kavramlarla karşılaÅŸmış olabilirsin:
-
Gaslighting (manipülasyon)
-
Love-bombing (aÅŸka tutma)
-
Ghosting (hayaletleme)
-
Benching (yedekleme)
-
Stealthing (onaysız prezervatif çıkarma)
Tüm bu kavramlar genelde birbiriyle iliÅŸkili olarak karşımıza çıkar. Hepsi yukarıdaki ÅŸiddet türlerinden en az birine dahildir.
AÅŸağıda bahsedilen ÅŸiddet örnekleri duygusal, romantik, cinsel iliÅŸkilerde gerçekleÅŸen ÅŸiddet durumlarına bazı örneklerdir.
duygusal/
sözel ÅŸiddet
Duygusal ya da sözel ÅŸiddet, psikolojik ÅŸiddet olarak da bilinir. KiÅŸinin psikolojisine yönelik uygulanan ÅŸiddet türüdür. Duygusal iyi olma halini, yani kiÅŸinin duygusal olarak kendini iyi hissedip hissetmemesini etkiler.
​
Partnerin korkmasına, kendine olan güveninin azalmasına, suçlu hissetmesine neden olur. Bir kiÅŸinin sözleri ve davranışlarıyla partnerinin duygu ve davranışlarını kontrol altına almasıdır. Fiziksel ÅŸiddete göre fark etmesi ve tanımlaması daha zordur. Bu nedenle bazı davranışların ÅŸiddet olduÄŸunu ve bu davranışların olumsuz etkilerini anlamak daha çok zaman alabilir. Herkes duygusal ÅŸiddeti farklı ÅŸekillerde yaÅŸayabilir. Aynı ÅŸiddet türü herkesi farklı ÅŸekillerde etkileyebilir.
-
Suçlu hissettirmek: Problemlerin kaynağı olarak diÄŸer partneri göstermek, sorumluluk almamak.
​
-
AÅŸağılamak: Bedeni, kıyafetleri, ailesi, arkadaÅŸları, mesleÄŸi, inancı ve benzeri konularda kiÅŸiyi aÅŸağılamak, dalga geçmek, küçük düÅŸürmek, hakaret ve küfür etmek.
​
-
Yalnızlaştırmak: Sosyal hayatından, hobilerinden ve arkadaşlarından uzaklaştırmak, iletişimini engellemek ya da yasaklamak.
​
-
Tehdit etmek: Ayrılığı veya eleÅŸtirilmeyi kesinlikle kabul etmemek; endiÅŸe, kaygı ya da korku yaratacak ÅŸekilde güvenliÄŸi konusunda korkutmak.
​
-
Kıyaslamak: Beden, cinsellik, iliÅŸki, baÅŸarı, yetenek, kazanç ve benzeri konularda baÅŸkaları ile karşılaÅŸtırmak, kıyaslamak.
​
-
Manipüle etmek: Kendi gerçekliÄŸinden ÅŸüphe duymasına sebep olmak, “aslında öyle olmadı, yanlış hatırlıyorsun” gibi cümlelerle konuyu saptırmak.
​
-
Öz güvenini zedelemek: Yapamayacağını, baÅŸaramayacağını, yetersiz ve deÄŸersiz olduÄŸunu söyleyerek veya ima ederek kendine olan saygısının ve güvenin zedelenmesine sebep olmak.
​
-
Kontrol etmek: Kiminle görüÅŸeceÄŸi, ne giyeceÄŸi, nasıl davranacağı gibi konularda kontrol saÄŸlamaya çalışmak.
​
-
Zorlamak: Ä°stenmeyen, hoÅŸlanılmayan ya da yasal olmayan davranışlara zorlamak, veya belli davranışları yaptırmak için baskı kurmak.
dijital ÅŸiddet
Teknolojik araçlar ve/veya sosyal medyanın baskı kurmak ve kontrol etmek için kullanılmasıdır.
Dijital ÅŸiddetin örneklerinden bazıları ÅŸunlardır:
-
KiÅŸiyi rahatsız edecek ÅŸekilde sık sık aramak ve mesaj göndermek,
-
Konum bilgilerini paylaşmasını istemek,
-
Özel bilgi ve/veya fotoÄŸraflarını yayınlamak; paylaşım ve fotoÄŸraflarının altına kiÅŸiyi rahatsız eden yorumlar yazmak,
-
Sosyal medya hesaplarının şifrelerini istemek,
-
Telefonunu karıştırmak,
-
Bazı arkadaşlarını sosyal medya hesaplarından silmesini istemek,
-
Sosyal medyadan yapacağı paylaşımlara karışmak,
-
Onayı olmadan cinsel içerikli mesaj göndermek, veya
-
Cinsel içerikli fotoÄŸraf/video paylaÅŸmaya zorlamak.
Åžiddet uygulayan kiÅŸinin kim olduÄŸunu bilmek dijital ortamlarda bazen imkansız olabilir. Paylaşılan mesajlar, fotoÄŸraflar, videolar ve yorumlar hızlı bir ÅŸekilde çok kiÅŸiye ulaÅŸabilir ve kopyalanabilir. Dijital hesaplarımıza isteyen istediÄŸi zaman ulaÅŸabilir. Ä°çeriÄŸi paylaÅŸan kiÅŸi paylaÅŸtığını silse bile, dijital ortamda kopyaları olabilir ve hiçbir zaman silinmeyebilir. Bu özellikler dijital ÅŸiddeti daha tehlikeli yapar. Her ÅŸiddet davranışında olduÄŸu gibi dijital ÅŸiddet de uygulayanın suçudur. Bazı dijital ÅŸiddet davranışları aynı zamanda suçtur. Bu suçları ÅŸikayet edebilir ve bu konuda destek alabilirsin. Yasalara göre suç olsun ya da olmasın, her dijital ÅŸiddet davranışı eÅŸit derecede zarar verebilir.
ısrarlı takip
Birini tehdit ederek veya korkutarak, fiziksel olarak ya da dijital yollarla takip etmek; kiÅŸinin özel alanına ve sınırlarına saldırarak güvenlik duygusunu zedelemek olarak tanımlanır.
Israrlı takip etmek ya da musallat olma karşımıza ÅŸu ÅŸekillerde çıkabilir:
-
Israrla mesaj atarak ve/veya arayarak rahatsız etmek,
-
Evinin/okulunun önünde beklemek,
-
GittiÄŸi yerleri ve görüÅŸtüÄŸü kiÅŸileri takibe almak,
-
Sık gittiÄŸi mekanları belirleyip buralarda karşısına çıkmak, veya
-
Davranışları, görüÅŸtüÄŸü insanlar ya da gittiÄŸi yerler hakkında hesap sormak.
Ä°ngilizcede ‘stalking’ olarak bilinir ve Türkçede de bu ÅŸekilde zaman zaman kullanılabilir. Genellikle ‘sosyal medyada stalklamak’ gibi zararsız görünen bir anlamda kullanılsa da, kelime aslında ısrarlı takip etme anlamına gelir.
fiziksel ÅŸiddet
Fiziksel güç veya zorlamayla kiÅŸiyi korkutmak ve tehdit etmektir. Fiziksel ÅŸiddet doÄŸrudan kiÅŸinin bedenine zarar verebilir.
Bazen bu,
-
Bilerek itmek,
-
Sarsmak,
-
ÇekiÅŸtirmek,
-
Sıkıştırmak,
-
Tokat atmak,
-
Saçını çekmek,
-
Isırmak, veya
-
Tekme atmak ÅŸeklinde olabilir.
Bazen de şiddeti uygulayan kişi bedene direkt olarak zarar vermeden ya da dolaylı yollarla fiziksel şiddet uygulayabilir:
-
Alkol ve madde kullanmaya zorlamak,
-
Telefon fırlatmak,
-
Duvar yumruklamak,
-
Önünü kapatmak ve hareket etmesini engellemek, veya
-
Üstüne yürümek.
Fiziksel ÅŸiddetin ÅŸiddet sayılması için kiÅŸinin canının acıması ya da bedeninde iz ya da yara oluÅŸması gerekmez.
cinsel ÅŸiddet
Cinsel ÅŸiddet, cinsellikle deÄŸil, diÄŸer tüm ÅŸiddet türleri gibi güç ve kontrol ile ilgilidir. Cinsel ÅŸiddet sadece cinsel davranışları deÄŸil, cinselliÄŸimizi oluÅŸturan beden, cinsel kimlik, iliÅŸki geçmiÅŸi gibi birçok konuyla ilgili olabilir.
En geniÅŸ anlamda:
-
KiÅŸiyi bir cinsel davranış için zorlamak,
-
Sözel/bedensel olarak ifade edilen “hayır” kelimesini kabul etmemek ya da inanmamak,
-
KiÅŸi bir cinsel davranışa “hayır” dediÄŸinde onu “evet” demeye ikna etmeye çalışmak (buna onay inÅŸa etmek denir) ile ilgilidir.
Bazen de birden fazla ÅŸiddet türünü bir arada bulunduran ama temelde cinsel ÅŸiddet ve zararlı davranışlar da olabilir:
-
Bedeninin ÅŸekli, boyu, uzunluÄŸu veya fiziksel özellikleriyle ilgili utandırmak,
-
GeçmiÅŸte yapıp yapmadığı cinsel davranışlar ve beraber olduÄŸu kiÅŸilerle ilgili utandırmak,
-
Cinsel ifadesini ve davranışlarını başka kişilerle kıyaslamak,
-
Hazır hissetmediği ya da istemediği cinsel davranışlara zorlamak, taciz ve tecavüz etmek,
-
Korunma yöntemlerini almasını ya da kullanmasını engellemek,
-
Özel fotoÄŸraf ya da video çekimi yapmak için zorlamak,
-
Cinsel içerikli fotoÄŸraf, video, dergi gibi materyallere bakmaya zorlamak,
-
Kişinin cinsel yaşantısıyla ilgili bilgileri izinsiz ya da haberi olmadan paylaşmak, ve
-
Cinsel yönelim ve cinsiyet kimliÄŸiyle ilgili açılmaya ya da paylaşım yapmaya zorlamak.
Bu davranışların çoÄŸu ayrıca Türk Ceza Kanunu’nun 105. maddesine göre cinsel taciz suçudur.
ekonomik ÅŸiddet
Ekonomik ÅŸiddet, birinin davranışlarını veya kararlarını kontrol etmek için parasını kullanmak, onu nasıl harcamayı seçtiÄŸini belirlemeye çalışmak, iÅŸiyle ilgili konuları kontrol etmek ve ekonomik özgürlüÄŸüne karışmaktır.
Flört iliÅŸkilerinde ekonomik ÅŸiddet ÅŸunlara benzeyebilir:
-
KiÅŸiyi hesabı ödemeye, hediye almaya veya para vermeye zorlamak,
-
Kişinin satın aldığı şeyleri kontrol etmek,
-
KiÅŸinin çalışmasını yasaklamak veya çalışma saatlerini sınırlamak,
-
Araba, anahtarlar veya diÄŸer ulaşım araçlarını alarak iÅŸe gitmesini engellemek,
-
Kişiyi, işverenini veya iş arkadaşlarını taciz ederek kovulmasına neden olmak,
-
Kredi kartlarını izinsiz kullanmak,
-
Kredi çekmeye ya da para transferi yapmaya zorlamak,
-
Kendisi para harcarken partnerinin aynısını yapmasına engel olmak, ve
-
Karşılığında bir ÅŸey bekleyerek kiÅŸiye hediyeler vermek veya bir ÅŸeyler için ödeme yapmak.
ÅŸiddet çeÅŸitleri arasında
hiyerarÅŸi kurmak
Åžiddet davranışları arasında hiyerarÅŸi kurmak, bazı ÅŸiddet davranışları ve türlerinin diÄŸerlerinden daha önemli ve zararlı olduÄŸuna inanmaktır.
Zarar veren bir davranışın hangi ÅŸiddet türüne girdiÄŸini net çizgilerle ayırmak her zaman kolay ya da mümkün olmayabilir. Sözel ya da duygusal olarak baÅŸlayan ÅŸiddet, kısa sürede fiziksel ya da cinsel ÅŸiddete dönüşebilir. Bazen de birkaç ÅŸiddet türü iç içe geçmiÅŸ olarak yaÅŸanabilir. ÖrneÄŸin, cinsel içerikli özel bir fotoÄŸrafı onaysız paylaÅŸmak hem dijital hem cinsel ÅŸiddettir. Aynı ÅŸekilde, masaya veya duvara vurmak hem fiziksel hem duygusal ÅŸiddettir.
Åžiddet içeren her davranışın rahatsız etme ve zarar verme boyutu kiÅŸiden kiÅŸiye deÄŸiÅŸebilir. Bu yüzden, bu davranışlar arasında hiyerarÅŸi kurmadan, yani bir ÅŸiddet türünü diÄŸerine göre daha önemli ya da zararlı olarak belirlemeden kendi içinde deÄŸerlendirmek önemlidir.
Dizi, film ve benzeri bazı içerikler toplumsal cinsiyet temelli ÅŸiddeti normalleÅŸtirmeye çalıştığı için insanlar bazı ÅŸiddet türlerinin daha az zarar verici olduÄŸunu düÅŸünebilir. Bu, ÅŸiddete maruz bırakılan insanların yaÅŸadıklarının önemsiz görülmesine sebep olabilir. Güvenlik anlayışımız ve güvende hissetmek için ihtiyaç duyduÄŸumuz ÅŸeyler çok çeÅŸitli olabilir. Åžiddet neye benzerse benzesin, ÅŸiddettir.
flört ÅŸiddeti hakkında
kaynaklar
Åžiddet döngüsü
Åžiddet davranışlarının belli aralıklarla tekrarlamasına “ÅŸiddet döngüsü” denir. Åžiddet döngüsü, kiÅŸinin yaÅŸadığı ÅŸiddeti fark etmesini ve ÅŸiddet olan iliÅŸkiden çıkmasını zorlaÅŸtırabilir. Åžiddet döngüsü hakkında daha fazla bilgi al.
“AÅŸk bu deÄŸil!”
Flört ÅŸiddetini besleyen pek çok yanlış inanış bulunur. Bu yanlış inanışlar, iliÅŸkiler hakkında destekleyici, güçlendirici ve yargıdan uzak bir anlayış geliÅŸtirmemizi engelleyebilir. Yanlış inanışlarımızdan kurtulmanın en iyi yolu onları sorgulamak, onlar üzerine çalışmaktır. “AÅŸk bu deÄŸil!” testini çöz.
Güvenli iliÅŸkiler
Bu yanlış inanışlar nedeniyle bize zaman zaman doÄŸru görünmeyen pek çok ihtiyaç ve istek, aslında güvende ve iyi hissetmek için ihtiyaç duyduÄŸumuz kiÅŸisel haklardır. Flört iliÅŸkisi içinde de bu haklara sahibiz ve bu hakları talep edebiliriz. Güvenli iliÅŸkiler sayfasına git.
Bu içerik, EMpower Vakfı hibe desteÄŸi ile Cinsel Åžiddetle Mücadele DerneÄŸi “Ne Var Ne Yok?!” projesi ve tabukamu iÅŸbirliÄŸinde hazırlanmıştır. Bu içerik yalnızca Cinsel Åžiddetle Mücadele DerneÄŸi ve tabukamu sorumluluÄŸundadır ve EMpower Vakfı'nın konumunu yansıtmak zorunda deÄŸildir.
​
​